Regtech: Finansal Suçlarla Mücadelede Yeni Bir Araç

Regülatör Teknoloji (Regulatory Technology, kısaca Reg Tech), sektörlerin ve tüketicilerin yasal düzenlemelere uymalarını sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir teknoloji çözümüdür. Bu, yüksek performanslı bir spor otomobilin fren sistemi gibi, sadece "finans motorunun" düzgün çalışmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda tüm sistemin güvenliğini ve kontrol edilebilirliğini de garanti eder.

Regtech çeşitli alanlarda uygulanabilir, ancak finans sektöründeki uygulaması en yaygın olanıdır. Bunun nedeni, istikrarlı, verimli ve güvenilir bir finansal sistemin toplumsal gelişim için son derece önemli olmasıdır. Finansal işlemler kötü yönetildiğinde, nihayetinde zarar görecek olan sıradan insanlardır. Bu nedenle, ülkelerin hükümetleri finansal istikrarı sağlamak ve finansal suçları önlemek için kurallar geliştirmeye sürekli olarak çalışmaktadır ve finansal kurumlar bu kurallara uymalı ve düzenleyici kurumlara uyumlarını kanıtlamalıdır.

Modern finansal sistemler teknolojiye büyük ölçüde bağımlıdır ve karmaşıklığı giderek artmaktadır; eğer Regtech'ten yararlanılmazsa, uyum sağlamak son derece zor hale gelecektir. Regtech, uyum süreçlerinin otomatikleştirilmesine ve basitleştirilmesine yardımcı olur, bu nedenle birçok finansal kurum ve düzenleyici otorite bu teknolojiyi aktif olarak benimsemektedir. Finansal kurumlar, uyumlarını sağlamak için Regtech'i kullanırken, düzenleyici otoriteler piyasayı izlemek ve yasadışı faaliyetlerle mücadele etmek için onu kullanmaktadır.

Blockchain, sanal varlıklar ve merkeziyetsiz finans (DeFi) ile birlikte, finansal düzenlemeler yeni zorluklar ve fırsatlarla karşı karşıya. Sanal varlık piyasası, 7/24, sınır ötesi özelliklere sahip olduğundan, düzenleme teknolojisinin işlem aktivitelerini gerçek zamanlı ve otomatik bir şekilde izleyebilmesi gerekiyor. Ayrıca, sanal varlıkların teknik özellikleri, geleneksel düzenleme yöntemlerinin uygulanmasını zorlaştırıyor. Örneğin, Ethereum işlemleri 18 ondalık basamağa kadar hassasiyetle yapılabilir, bu da geleneksel hisse senedi işlemlerinin hassasiyetini çok aşmaktadır.

Sanal varlıkların merkeziyetsiz yapısı, yeni tokenler ve yeni borsalar oluşturmayı kolaylaştırırken, aynı zamanda yeni suç biçimlerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Bu, düzenleyici otoritelerin ve borsaların özel kripto araçları kullanarak tespit yapmalarını gerektiriyor. Ancak, blokzincir tabanlı finansal sistem, düzenleyicilere yeni olanaklar sunuyor. Yüksek şeffaflık ve verimlilik özellikleri nedeniyle, bazı geleneksel finans alanlarında tespit edilmesi zor olan suçlar, sanal varlıklar alanında daha kolay izlenip işlenebiliyor.

Sanal varlık piyasasında, KYC (Müşterinizi Tanıyın), AML (Kara Para Aklamayı Önleme) ve MAR (Piyasa Suistimali Düzenlemesi) gibi çalışmalar yeni zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Bu, finansal şirketlerin ve düzenleyici kurumların sanal varlıkları benimserken uyum ve Regtech yeteneklerini ayarlamalarını gerektiriyor. Geleneksel finansal uyumun en iyi uygulamalarını yeni teknolojilerle birleştirerek sanal varlıkların getirdiği eşsiz zorluklara yanıt vermeleri gerekiyor.

Sanal varlık piyasasında bazı özgün finansal suçlar ve piyasa istismar biçimleri de ortaya çıkmıştır. Örneğin, yapılan araştırmalar, önde gelen borsalarda işlem gören DeFi tokenlerinin %56'sının merkeziyetsiz borsalarda içsel ticaret davranışları sergilediğini göstermektedir. Bir başka örnek ise akıllı sözleşme dolandırıcılığıdır; her 4 dakikada bir yeni bir dolandırıcılık tokeni ortaya çıkmakta ve yatırımcıların fonlarını çalmaya çalışmaktadır.

Regülasyon açısından, Hong Kong dünya çapında liderlerden biri haline geliyor. Hong Kong Menkul Kıymetler ve Vadeli İşlemler Komisyonu tarafından yakın zamanda yayımlanan kılavuz, sanal varlık ticareti için kapsamlı ve spesifik bir lisans çerçevesi sunuyor. Bu çerçeve, ticaret platformlarının piyasa manipülasyonu veya kötüye kullanım faaliyetlerini tanımlamak, izlemek ve önlemek için etkili bir piyasa izleme sistemi kullanmalarını gerektiriyor.

Sanal varlık piyasasının sürekli gelişmesiyle birlikte, Regtech pazar düzenini koruma ve yatırımcıların çıkarlarını koruma konusunda giderek daha önemli bir rol oynayacaktır. Finansal kurumlar ve denetim otoriteleri, bu hızlı değişen alandaki zorluklarla başa çıkmak için denetim teknolojilerini sürekli olarak güncellemeli ve geliştirmelidir.