NFT'nin Sonu ve Yeniden Doğuşu: Refahın Çöküşüne Dair Bir Yansıtma

Bir. NFT Çılgınlığının Sonu

NFT pazarındaki son dalga, Pudgy Penguins'in token ihracı ile sona erdi. Son dönemde Doodles'ın Solana üzerindeki token ihracı da pek büyük bir etki yaratmadı. Bu arada, Yuga Labs ölçek küçültmeye devam ediyor ve hatta ana IP'si Cryptopunks'a kadar uzanıyor. NFT'lerin son canlanmasında dikkat çeken BitCoin NFT projesi de neredeyse sıfıra indi; bir zamanlar çılgınca ilgi gören anlatılar şimdi kimsenin umurunda değil.

10,000 PFP NFT'nin vizyonu güzeldi. Orta ölçekli bir topluluk aracılığıyla, bir IP projesini aşağıdan yukarıya bir şekilde küresel hale getirmeyi denedi. Bu, geleneksel IP projelerinin önce büyük yatırımlar yapıp sonra içerik oluşturma modelinden tamamen farklıdır. Disney'in Marvel Evreni, Yıldız Savaşları gibi geleneksel IP'ler, IP'nin derinlemesine benimsenmesi ve nihayetinde paraya dönüşmesi için genellikle yıllar süren birikim ve büyük yatırımlar gerektirir.

Buna karşılık, NFT'nin girişimi son derece düşüktür, IP oluşturma ve IP varlıklaştırma hızı çok yüksektir. Yaratıcılar sadece küçük bir Gas ücreti ödeyerek Opensea gibi platformlarda eserlerini satabilirler, galeri, oyuncak şirketi veya profesyonel bir ekip olmadan yeni bir IP oluşturabilirler.

Üç dört yıl önce, bazı tabandan yukarıya IP'lerin Avrupa ve ABD ile Japonya ve Güney Kore eğlence dünyasında popüler olduğunu gördük. Bazı amatör sanatçılar da NFT aracılığıyla "sıradan insanların zaferi"ni gerçekleştirdi. Benim gibi Japon animasyonu izleyerek büyüyen Z kuşağı için, kripto para birimleri aracılığıyla daha önce erişimi zor olan IP yatırım ve inkübasyonuna katılabilmek, hayal gibi bir şey.

Ancak, BAYC'nin "çılgın matryoshka" ve Azuki'nin felaket niteliğindeki yan serisi Elemental'ın piyasaya sürülmesiyle birlikte, NFT'nin konumu giderek netleşiyor. Artık bir tür üyelik avantajları sunan pahalı bir lüks ürün gibi görünüyor, hisse senedi veya yatırım değil. Proje sahipleri, kullanıcıların yan serileri sürekli satın almasını umuyor, böylece sonraki IP geliştirme planlarını destekleyebiliyorlar. Bu çelişkili tohum buradan itibaren ekildi: proje sahipleri, içerik üretmenin pahalı olduğunu biliyor ancak içerik üretmeden IP yok olmaya mahkum. Her birkaç ayda bir yan seri yayınlamak, sahiplerin heyecanını sürekli olarak tüketiyor ve toplumun her bireyini zorluyor. İçeriğin getirilerini beklemek yıllar alabilir ve belki de asla gelmeyebilir. Yarıklar giderek genişlemeye başladı, güzel hayaller taban fiyatların düşmesiyle birlikte yok oldu, geriye sadece çeşitli anlaşmazlıklar kaldı.

İki, IP dünyasının yıldız MCN'si - PoP MART

Eğer NFT'leri Z kuşağının lüks sokak oyuncakları olarak görüyorsak, onların yükseliş ve düşüş nedenleri daha da netleşiyor. Hızlı tüketim kültürü çağında, içeriğin eksikliği kötü bir şey değil; sadece dış görünüşüyle alıcıları hızla çekmek mümkün. Örneğin, Azuki'nin sanat tarzı Asyalıların estetiğine oldukça uygun, bu ortak görüşle bu halk NFT serisi de BAYC'yi takip ederek üçüncü büyük mavi çip haline gelebiliyor. Gerçek dünyada, Lego Bear, B.Duck küçük sarı ördek, Molly gibi tanınmış sokak oyuncakları da aynı şekilde içerik desteği olmadan bir dönem çok popüler oldu, ancak benzersiz dış görünüşleriyle dikkat çektiler.

Ancak akımlar her zaman geçicidir, içeriği değer destekçisi olarak olmayan IP her an modası geçebilir. Kripto para birimi kültürü ve NFT'lerin çok düşük başarı oranı nedeniyle, projeler genellikle bir IP etrafında sürekli türetiliyor. Ancak gerçek şu ki, çekirdek henüz şekillenmeden, heyecan geçmiş oluyor.

Elbette, yeterli içerik desteği olan PFP projeleri de mevcuttur, örneğin Japon tarzı NFT'ler. Geçmişte, birçok tanınmış Japon anime IP'sinin NFT pazarında büyük bir çıkış yapmaya çalıştığını gördüm, ancak görünüşe göre IP hayran kitlesinin NFT dünyasıyla neredeyse tamamen uyumsuz olduğunu dikkate almadılar. Ayrıca, Japon anime yan ürünleri zaten oldukça zengin; hayranlar neden birkaç yüz katı fiyat ödeyerek bir küçük resim satın alsın? En önemlisi, bu küçük resmin gelecekteki güçlendirme alanı sıfır. Yüksek kaliteli NFT'yi satın alsanız bile, yalnızca Gundam metaverse "SIDE-G" giriş hakkını elde edersiniz, bu da Gundam IP'sinin kendisinden elde edilen gelirle ilgili değildir.

Buradan görüldüğü gibi, PFP projeleri bir sahte öneri haline geldi, sadece Pudgy Penguins gibi gerçekçi projeler hâlâ çaba gösteriyor. Peki, küçük resimlerin başka bir çıkışı var mı? PoP MART belki de bir cevap sunuyor.

Bu Beijing kökenli küçük dükkân, Sonny Angel'i temsil ederek yeniden yükselişe geçti. Sadece bu seri, o dönemde PoP MART'ın satışlarının neredeyse %30'unu katkıda bulundu. Telif hakkı sahibi bir yıl sonra münhasır temsilcilik hakkını geri aldı, bu da bir IP imparatorluğunun doğmasına zemin hazırladı.

PoP MART kurucusu Wang Ning'in düşüncesi çok basit: kendi IP'sini oluşturmak, başkalarının alamayacağı IP'ler yapmak. 2016 yılında, PoP MART Hong Kong tasarımcısı Wang Xinming ile işbirliği yaparak ilk kendi tasarımı olan Molly isimli koleksiyonu piyasaya sürdü, bu dudak bükme küçük kız karakteri anında ülke genelinde popülerlik kazandı. Kör kutu oyunundaki belirsizlik uyarımı sayesinde, PoP MART ilk hızlı büyüme turuna başladı. 2019 yılına gelindiğinde, Molly tek bir IP olarak yıllık satış geliri 456 milyon yuan'ı buldu ve PoP MART'ın ana gelir kaynağı haline geldi.

Bu, Japon tarzı yumurta toplama ve yüksek kaliteli trend oyuncak iş birliğinin bir araya geldiği model, sonraki yıllarda NFT çılgınlığında da oldukça yaygındı. Sanatçılar temel unsurları tasarlarken, proje sahipleri bunları bir dizi resim olarak bir araya getirip satışa sunar. NFT'nin ilk aşamasında genellikle sürpriz kutu formatı kullanılır, proje sahipleri çeşitli nadir kombinasyon resimlerini piyasaya sürerek satın alma isteğini tetikler.

İkisi sadece satış biçimleri farklı, ama neden on binlerce NFT projesi genel olarak başarısız oluyor, oysa PoP MART bugün ikinci baharını yaşıyor?

Ben nedenleri zorluğun uygulanmasına ve satın alma eşiğinin yüksek olmasına atfettim. İlk durum gerçekten var, ancak ikincisi aslında böyle değil. NFT'lerin Free Mint dönemleri de vardı, Goblintown ve MIMIC SHHANS o dönemin başarılı örnekleriydi, yaratıcılar yalnızca işlem komisyonlarıyla büyük kazançlar elde ettiler. Yazılı dönem NFT'leri daha merkeziyetsizdi, ancak yine de NFT'lerin çöküşünü engelleyemedi. IP topluluğuna katılmak kolaydır, ancak sürdürülebilir işletmek zordur.

Bu nedenle, sorunun muhtemelen modelde olduğunu düşünüyorum. Molly'nin başarısı, PoP MART'ı bir anda zirveye taşımadı, şirketin hisse fiyatı 2021'den 2024'e kadar sürekli düştü, bu da NFT'nin gidişatına benzer. Ancak PoP MART nihayetinde, bir bütün olarak IP duvarıyla geri dönüş yaptı. Bugün PoP MART, Molly, DIMOO gibi 12 kendi IP'sine, THE MONSTERS gibi 25 özel IP'ye ve Harry Potter, Disney, League of Legends gibi 50'den fazla özel ortaklı IP'ye sahip.

İnsanların tercihlerinin her zaman değişken olduğu, IP'nin yaşam döngüsünün sınırlı olduğu doğru, ama ya elinizde yüzlerce seçenek varsa? Bugün Labubu, Avrupa ve Güneydoğu Asya'da büyük bir popülerlik kazanmış durumda, yan ürün oyuncaklarının değer koruma yeteneği "plastik Maotai" ile karşılaştırılabilir. Yuga Labs'ın idealleri nihayetinde Web2'de gerçekleştirildi, bu bir tesadüf değil.

IP işinin ne olduğunu, NFT'nin gelişim yolunu yeniden düşünmeliyiz; neden içerik desteği olmadan PoP MART bu kadar başarı elde edebiliyor?

Üç, Pudgy Penguins'in Başarı Yolu

Pudgy Penguins'ın başarısı pragmatizme dayanıyor. NFT'nin kendisinde teknik bir atılım yapmak zor, Mint süreci ne kadar ustaca tasarlanırsa tasarlansın, sonuçta yine bir JPG'dir. NFT'nin zorluğu IP'nin hayata geçirilmesindedir, 10K PFP üretmekle kıyaslandığında zorluk yüzlerce kat daha fazladır. Yuga Labs, metaverse yaratmak istiyor, Azuki anime yapmak istiyor, bunlar kulağa harika geliyor ama başlangıç maliyetleri milyonu aşan projeler, en sonunda yalnızca topluluktan fon toplayacaklar.

Bu yüksek derecede sıkıştırılmış dünya çok huzursuz, herkes bir anda zirveye ulaşmak istiyor. Sahipler büyük paralar kazanmak, proje sahipleri ise bir anda yükselemek istiyor. Çok az sayıda mavi çip proje sağlam adımlarla ilerlemek istiyor, en son acele edenler daha kötü düşüyor. Pudgy Penguins'in orijinal ekibi de böyle aceleciydi, itibarları zedelendikten sonra projeyi düşük fiyata sattılar.

Bu sırada Pudgy Penguins gerçek sahibi Luca Netz ile karşılaştı. Yıllarca süren fiziksel pazarlama deneyimine sahip olan bu profesyonel, küçük penguenleri hak ettiği yüksekliklere geri getirdi. Luca Netz gerçekten bir marka oluşturuyor ve NFT sahipleri için bir şirket işletiyor. Pazarlamadan peluş oyuncaklara ve gelecekteki oyunlara kadar, küçük penguenlerin her adımı sağlam. Şirket kâr edebiliyor, sahipler de kâr edebiliyor. Tüm bunlar oldukça sıradan, sadece yapılması gerekenleri yapmakta. Gerçekten de, aşağıdan yukarıya IP'nin Web3'te uygulanabilir olduğunu kanıtlıyor; sadece alçak gönüllü olmayı göze alan proje sayısı çok az.

Bu nedenle, "çürütme" kelimesine karşı büyük bir hoşnutsuzluk duyuyorum, sanki bazı şeylerin asla var olmaması gerekiyormuş gibi. Elektrikli araçlar bir zamanlar aptal görünüyordu, telefonlardaki Siri de oldukça beceriksizdi. Ama bu, günümüzde şehirlerin tamamen yeşil plaka araçlarla dolu olmasına, AI'nın gelişiminin ise her geçen gün daha da hızlı ilerlemesine engel olmuyor.

Birçok sözde çürütülen alan, Web3 gelecekte yine deneyecek, sadece uygun bir proje sahibi eksik.

Dört, Gelecek Gelişim Yolu

Başarılı bir yol gibi görünse de, aslında zordur. PFP'nin bir sonraki gelişimi, bazı kripto para birimlerinin içsel mantık çerçevelerini aşmak zorundadır. Bir sonraki Web3 Disney'i olmak için büyük bir birikim gereklidir. NFT'nin kıtlığı, kitleselleşme sürecinde ters etki mi yarattı, bu soruyu daha önceki yazılarımda tartıştım. Eğer NFT'yi koleksiyon ürünleri olarak tanımlarsak, o zaman 10K ölçeği çok sınırlı olabilir; eğer Web3'e özgü bir varlık ve fonlama yöntemi olarak tanımlarsak, IP nihayetinde topluluğa olan taahhütleri yerine getirmek için fiziksel tüketim ürünlerine dönüşmek zorundadır, tuhaf alt seriler değil.

Kripto para dünyasının kendine özgü kültürü ve NFT'nin özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, tek bir IP etrafında uzun süreli işletme durumu da çaresizlik içindedir. Bu PFP'lerin üzerine nasıl daha fazla yenilik yapabiliriz? Bir projeyi nasıl IP fabrikasına dönüştürebiliriz? Bu, bazı yeni kavramları kabul etmemizi ve daha fazla teknoloji ve oyun tarzını içermemizi gerektirebilir.

Beş, Token İhracının Anlamı

NFT çıkarım tokenlerinin anlamı bugün hala belirsiz. Bu daha çok üst konumdakilerin alt konumdakiler üzerindeki bir sömürü biçimi gibi, aynı zamanda da orijinal NFT değerinin sulandırılmasıdır. Bunu sadece projenin kolay bir likidite çıkışı arayışında olduğunu anlayabiliyorum.

APE'den DOOD'a, hiçbir istisna olmadan hepsi hava parası varyantları gibi görünüyor. Bunların sağladığı güç genellikle staking ile elde edilen zincir üzerindeki ticaret gelirleri, metaverse eşyası satın alma hakları, yönetişim hakları vb. şeklindedir. İdeal koşullarda, bu, sahip → stake eden → geliştirici arasında mükemmel bir döngü olmalıdır. Ancak gerçek durum, bunun daha çok bir hava gibi olduğu, NFT fiyatlarının düşmesi, madencilik kazançlarının azalması ve token değer kaybı gibi kötü bir döngüye girdiğidir.

Orijinal NFT sahipleri için, tokenler bazı temettü ve hakları dağıtsa da, çoğu TGE sırasında büyük miktarda airdrop aldı, bu yüzden çok az şikayet var. Ancak uzun vadede, bu gerçekten bir seyreltme, Azuki'nin Anime'si gibi bir dağıtım ise daha belirgin bir yağma.

Kısa vadeli popülarite elbette önemlidir, ancak projenin uzun vadeli varlığı daha da kritik öneme sahiptir. Token ihraçlarının son durak haline gelmesine izin vermeyin.

Sonuç

Bu hızlı tempolu, dopaminle yönlendirilen çağda, birçok Web2 yeni IP'sinin yükselişine tanıklık ettik. NFT'ler bu çağda gelişmeliydi, birçok değiştirilemez özelliklere sahipler. Dört yıl önce onu "Siber Moutai" olarak görmüştüm, ama gerçek "Siber Lale" oldu. Molozları düzenlemeye istekli pek az kişi var, ama molozların altında bir sonraki Labubu'nun saklı olduğuna inanıyorum.