Giao thức Blockchain: Từ quy luật vũ trụ đến Internet giá trị

Từ sự ra đời của Bitcoin đến sự phát triển hiện tại của ngành Blockchain, các thuộc tính công nghệ và tài chính vốn có của nó đã trở thành hướng nghiên cứu quan trọng nhất. Lĩnh vực công nghệ tài chính vì vậy đã phát triển mạnh mẽ. Hãy bỏ qua sự biến động của thị trường và từ góc độ vũ trụ quan để thảo luận về bản chất của giao thức blockchain.

Giao thức trong vũ trụ

Các lý thuyết vũ trụ học hiện đại cho rằng, từ vụ nổ lớn của vũ trụ đến khi hình thành con người, đã trải qua vô số vòng lặp. Với nhận thức hiện tại của con người, chúng ta không thể suy đoán những gì đã xảy ra trong quá trình này, cũng như không tìm thấy tài liệu liên quan. Chúng ta chỉ có thể khám phá những bí ẩn của vũ trụ thông qua việc nghiên cứu các quy luật vật lý trên Trái Đất, phát triển công nghệ.

Tại sao lại nói vũ trụ là một loại giao thức? Thiên hà xoay quanh theo hình xoắn ốc, hệ mặt trời quay quanh trung tâm thiên hà, trái đất quay quanh mặt trời. Hàng tỷ năm qua, thông qua một lực nào đó, từ trường hoặc vật chất tối mà con người chưa khám phá ra, sự vận hành giữa các thiên hà và thiên thể giữ được sự cân bằng. Sự cân bằng này dường như đạt được một loại đồng thuận nào đó, hình thành nên quy luật, tự nhiên thiết lập các quy tắc, tiêu chuẩn và thỏa thuận trong vũ trụ.

Trí tưởng tượng của con người

Trái đất từ môi trường khắc nghiệt ban đầu đã phát triển thành ngôi nhà cho con người, cũng theo một giao thức nào đó, tự nhiên tiến hóa ra rừng, oxy, khoáng sản, núi non và sông ngòi.

Trong sự sinh sản và tồn tại của loài người, trí tưởng tượng không ngừng mở rộng tầm nhìn của chúng ta. Xét từ góc độ thuyết tiến hóa sinh học, từ đơn bào đến sự xuất hiện của người tinh khôn cách đây 250.000 năm, khiến cho các loài động vật thuộc chi người khác dần mất đi sức cạnh tranh. Chúng ta, những người hiện đại, chính là sự tiếp nối của loài người tinh khôn. Sau đó, chúng ta phát triển ngôn ngữ, gia đình, chế độ, tiền tệ, quốc gia, toàn cầu hóa, internet, v.v., và thông qua việc nghiên cứu các quy luật vật lý, khám phá không gian vũ trụ. Những khái niệm này bắt đầu từ trí tưởng tượng, trải qua thực hành kiểm chứng, cuối cùng trở thành thực tế xung quanh chúng ta. Mỗi người đều là một nhà thực nghiệm trong quá trình này, xác nhận trí tưởng tượng của chúng ta.

Một nhà sử học nổi tiếng trong cuốn sách bán chạy của mình đã nhìn nhận nhân loại từ góc độ của Thượng đế và rút ra kết luận: thế giới của chúng ta về bản chất là do chính con người tưởng tượng ra. Mỗi người đều đang đấu tranh cho thế giới mà họ tưởng tượng. Theo nhận thức toàn cầu hiện tại, ngoài con người, dường như không có loài nào khác sở hữu một thế giới tưởng tượng phong phú như vậy.

Giao thức Blockchain

Con người đã trải qua một quá trình dài từ việc sử dụng vỏ sò làm tiền tệ cho đến thời đại số hiện nay. Từ thời đại Internet bắt đầu, chúng ta đã có giao thức HTTP. Hãy cùng xem định nghĩa về giao thức trong lĩnh vực số.

Giao thức (Protocol) là các quy tắc, tiêu chuẩn hoặc thỏa thuận được thiết lập để trao đổi dữ liệu trong mạng, được sử dụng cho việc giao tiếp giữa các thực thể hệ thống khác nhau. Để hai thực thể có thể giao tiếp, họ phải sử dụng "cùng một ngôn ngữ" và phải tuân thủ một số quy định nhất định về nội dung, cách thức và thời điểm giao tiếp, những quy định này chính là giao thức.

Nói một cách đơn giản, giao thức là một bộ quy tắc điều khiển việc trao đổi dữ liệu giữa hai thực thể. Trong thông tin điện tử, mỗi cấp độ đều có giao thức cụ thể của nó.

Công nghệ Blockchain như là một sự mở rộng của Internet, hoặc nói cách khác, chỉ từ khi Bitcoin ra đời thì thời đại Web3.0 mới thực sự bắt đầu. Sự chuyển đổi từ Web2.0 sang Web3.0 thực chất là việc nâng cấp các quy tắc trao đổi dữ liệu thành các quy tắc trao đổi giá trị. Điều này đánh dấu sự chuyển đổi từ Internet di động sang Internet giá trị, đồng thời cũng là sự chuyển đổi từ các quy tắc tập trung sang các quy tắc phi tập trung.

Tóm tắt

Nghiên cứu một dự án blockchain lớn, phải trải qua việc nghiên cứu sâu và xác minh lặp đi lặp lại về lớp giao thức. Giống như trạng thái hoang dã của vũ trụ trong giai đoạn đầu, giao thức ban đầu cũng cực kỳ không an toàn, không ai có thể hoàn toàn kiểm soát. Sau hàng tỷ năm cạnh tranh, mới đạt được một sự cân bằng nào đó, hình thành nên hình dạng mà chúng ta thấy ngày hôm nay. Nếu muốn thay đổi một sự cân bằng hoặc tiêu chuẩn giao thức nào đó của vũ trụ, sẽ tiêu tốn năng lượng khổng lồ và phải trả giá rất lớn.

Sự ra đời của giao thức Bitcoin mang đậm đặc điểm này. Đến nay, không ai có thể hoàn toàn kiểm soát nó. Trong thế giới Bitcoin, tấn công phân nhánh chỉ là sức mạnh tự nhiên của các thuật toán toán học. Theo thời gian, giao thức này trở nên ngày càng an toàn và vững chắc, có khả năng tự vận hành. Để thay đổi nó, phải trả một cái giá và chi phí rất lớn.

Các chuyên gia Blockchain nên suy nghĩ nhiều hơn về Protocol (giao thức), chứ không chỉ là Product (sản phẩm). Chỉ có như vậy, họ mới có thể đứng trên vai của Bitcoin, thúc đẩy sự phát triển hơn nữa của ngành công nghiệp Blockchain.