Meme mạng và hành vi cộng đồng: Khám phá ảnh hưởng xã hội trong kỷ nguyên số

Vào đầu năm 2021, một làn sóng do cộng đồng mạng, Elon Musk và Dogecoin khởi xướng đã bùng nổ. Một dòng tweet đơn giản đã khiến giá trị của loại tiền điện tử mang tính hài hước này tăng vọt lên khoảng 14 tỷ USD chỉ trong thời gian ngắn. Meme thực sự có sức hấp dẫn độc đáo, chúng có thể ăn sâu vào tâm trí con người một cách đơn giản và rõ ràng, hiệu quả trong việc truyền bá các ý tưởng khác nhau.

Hiện tượng meme được lan truyền qua internet này cũng đã được thảo luận trong tiểu thuyết khoa học viễn tưởng "Bão tuyết". Mặc dù câu nói "meme ảnh hưởng đến thị trường" rất đáng chú ý, nhưng có vẻ như rất ít người thực sự suy nghĩ sâu sắc về ý nghĩa đằng sau nó, hoặc đã đọc kỹ cuốn sách "Bão tuyết".

Meme: Công cụ mạnh mẽ không chỉ dừng lại ở sự hài hước

Trong "Tuyết lở", hiện tượng này được gọi là "virus tâm lý". Meme không chỉ đơn giản là "hài hước trực quan". Thực tế, thuật ngữ "meme" đại diện cho "meme học", đề cập đến một loại thông tin và yếu tố văn hóa nhằm mục đích ăn sâu vào tư duy của con người để truyền bá hiệu quả các ý tưởng và tư tưởng.

Những công nghệ meme này trong ứng dụng thực tế, đặc biệt là các meme có mục tiêu được lan truyền qua mạng xã hội, đã rộng rãi thể hiện tác động phá hoại của chúng đối với quá trình dân chủ. Hơn nữa, meme cũng đã đóng một vai trò quan trọng trong việc phát tán thông tin sai lệch và giả mạo liên quan đến COVID-19, gây ra các cuộc biểu tình chống lại các biện pháp y tế công cộng trên toàn cầu, mang lại những hậu quả tiêu cực rõ rệt.

Sức mạnh của cộng đồng trực tuyến: Từ thị trường chứng khoán đến tiền điện tử

Sau khi giá cổ phiếu "GameStop" trải qua sự thao túng thị trường, chúng ta đã chứng kiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ làm thế nào để đoàn kết lại, thành công chống lại các hoạt động bán khống của các quỹ phòng hộ lớn ở Phố Wall. Thông qua hành động tập thể, những nhà đầu tư nhỏ lẻ này không chỉ phản đối các chiến lược của quỹ phòng hộ mà còn thực hiện các cuộc phản công hiệu quả trên thị trường thông qua sự hợp tác phối hợp và tích hợp nguồn lực.

Trên các nền tảng mạng xã hội, chúng tôi đã quan sát thấy hành vi tập thể tương tự ảnh hưởng đến thị trường, đặc biệt trong các hoạt động "tăng giá cổ phiếu rồi bán ra". Hành vi thao túng thị trường này đã tồn tại nhiều năm.

Lĩnh vực tiền điện tử cũng thể hiện động lực nhóm tương tự, đặc biệt là trong các đợt phát hành token lần đầu (ICO). Giữa các nhà sáng lập dự án và những người dùng tích cực trên các diễn đàn trực tuyến có một mối quan hệ tương tác tinh vi, chủ yếu được thúc đẩy bởi lợi ích kinh tế, tức là tất cả người tham gia đều mong muốn giá trị của tiền điện tử tăng lên.

Dự Đoán Của Những Người Bảo Thủ Mật: Sự Giao Thoa Giữa Không Gian Mạng Và Thực Tế

Ngay từ những năm 1990, các nhà mật mã đã dự đoán được xu hướng phát triển này. Như họ đã dự đoán, một số quan điểm cực đoan cho rằng, bạo lực mạng và các nhóm tội phạm có tổ chức là hệ quả không thể tránh khỏi của internet phi tập trung. Tác dụng phụ của xu hướng này không chỉ thể hiện qua sự gia tăng tần suất, mức độ nghiêm trọng và chi phí cao của các cuộc tấn công DDoS, mà còn bao gồm sự phát triển mạnh mẽ của thị trường dark web.

"Núi tuyết" miêu tả một thế giới tương lai nơi không gian mạng và cuộc sống hàng ngày gắn bó chặt chẽ với nhau. Trong thế giới bị tư nhân hóa này, các nhóm tư nhân khác nhau quản lý các khu vực khác nhau của thành phố, và mọi người có thể chọn khu vực quản lý mà họ ít phản cảm nhất. Điều này cung cấp một hình ảnh sống động về một tương lai có thể của thế giới mạng.

Đồng thời, các dự án tiền điện tử bắt đầu nhận ra rằng công việc của họ thực sự đang thực hiện thiết kế quản trị theo cách mới, phi tập trung và số hóa hơn. Điều này cho thấy rằng số hóa và phi tập trung không chỉ là xu hướng trong lĩnh vực công nghệ, mà còn đang trở thành một phần quan trọng trong cấu trúc xã hội và quản trị.

Tương lai của quản trị: Chia sẻ hay Kiểm soát?

Nếu meme thực sự trở thành "quyền lực kiểm soát nền kinh tế tương lai", thì thách thức mà chúng ta phải đối mặt sẽ là, khi lý tưởng về "tự do" và "công lý" không còn được quyết định bởi "bàn tay vô hình" của thị trường hay "mã không thể thay đổi" của tiền điện tử, mà là từ "meme khát vọng", chúng ta sẽ ứng phó như thế nào?

Câu hỏi quan trọng là: Chúng ta nên tạo ra một không gian mạng dựa trên "chia sẻ", chứ không phải "kiểm soát nhóm" như thế nào?

Trong cộng đồng mạng phân tán, sự quan tâm đến thiết kế quản trị đang nhanh chóng gia tăng. Mọi người dần nhận ra rằng "tổ chức tự trị phi tập trung" không phải là một cỗ máy mã hoàn hảo để hướng dẫn hành vi con người. Ngay cả cơ sở hạ tầng kỹ thuật số không cần giấy phép cũng không thể hoàn toàn thoát khỏi vấn đề quản trị.

Lý thuyết của Ostrom trong lĩnh vực này đặc biệt quan trọng, khung lý thuyết của bà về quản lý tài sản công đang trở thành một hướng dẫn quan trọng cho việc quản lý cộng đồng trực tuyến. Điều này cung cấp cho chúng ta một góc nhìn mới, coi cơ sở hạ tầng số là "tài nguyên chung" hoặc tài sản công, mục tiêu là xây dựng và duy trì chung, chứ không phải là công cụ tấn công.

Kết luận: Giáo dục và thích ứng

Gamestop, Dogecoin và các sự kiện meme khác liên tục nhắc nhở chúng ta rằng tất cả các cơ sở hạ tầng, bao gồm cả cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, đều có thuộc tính chính trị. Công dân Internet cần nhận thức rằng meme là một công cụ mạnh mẽ không thể xem thường trong cuộc chiến giành ảnh hưởng tâm trí và hành vi.

Được chứng minh là liều thuốc hiệu quả nhất là giáo dục. Ví dụ, các nhà nghiên cứu châu Âu đã tạo ra trò chơi GoViral! nhằm đào tạo sinh viên nhận diện và hiểu quá trình phát triển của meme, giúp họ phân biệt giữa meme và thông tin sai lệch.

Mặc dù hạ tầng thông tin mang lại cho cá nhân nhiều tự do, quyền lực và khả năng tham gia vào quản trị, nhưng chúng ta vẫn đang khám phá những quy tắc sống phù hợp với thời đại số này. Trong tương lai, khi không gian mạng và thế giới thực ngày càng hòa quyện, những nhóm mạng có khả năng phối hợp hành động để ảnh hưởng đến thị trường thực và hành vi công chúng sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc hình thành thế giới của chúng ta.