Türkiye Kripto Varlıklar Piyasası Yeni Düzenleme Dönemine Giriyor

Son yıllarda, Türkiye büyük kripto varlık işlem hacmi ile küresel kripto varlık pazarında önemli bir oyuncu haline geldi. Veriler, Türkiye'nin ABD, Hindistan ve Birleşik Krallık'tan sonra dünya genelinde dördüncü en büyük kripto varlık işlem pazarı haline geldiğini gösteriyor.

Türkiye halkının kripto varlıklara olan ilgisi, esas olarak ülkenin ekonomik istikrarsızlığı ve para biriminin değer kaybı sorunlarından kaynaklanmaktadır. Yüksek enflasyon ve liranın sürekli zayıflaması karşısında, giderek daha fazla Türk vatandaşı kripto varlıkları ekonomik risklerden korunma ve değer koruma açısından önemli bir araç olarak görmektedir.

2020 yıl sonundan 2023 yıl sonuna kadar Türkiye Lirası'nın Dolar karşısında değeri %300'den fazla düştü. Bu yıl 23 Ağustos'ta, yurtiçindeki yüksek enflasyon gibi faktörlerin etkisiyle Türkiye Lirası'nın Dolar karşısındaki değeri bir ara 34'e 1'in altına düştü ve tarihindeki en düşük seviyeyi gördü. Haberlerde yer alan bilgilere göre, bu yıl itibarıyla Türkiye Lirası'nın Dolar karşısındaki değeri yaklaşık %15,2 düştü.

Türkiye'nin kripto varlıklar pazarı büyük olmasına rağmen, uzun süredir net bir düzenleyici çerçeveden yoksun kalmış ve bu durum ülkenin kripto varlıklar sektörünü hukuki bir belirsizlik içinde bırakmıştır. Türkiye Merkez Bankası 2021'de Bitcoin gibi kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklayan bir karar almasına rağmen, bu önlem pazarı tam anlamıyla düzenleyememiştir. Küresel ölçekte kripto varlıklar üzerindeki düzenlemelere artan ilgi ile birlikte, Türkiye de bu alandaki yönetimini kademeli olarak güçlendirmeye başlamıştır.

Türkiye'nin şifreleme düzenlemeleri netleşiyor

Türkiye Büyük Millet Meclisi, bu yıl Haziran ayında kabul edilen ve Temmuz ayında yürürlüğe giren "Sermaye Piyasaları Kanunu Değişikliği" ile kripto endüstrisinde geniş bir ilgi uyandırdı. Ülkenin Sermaye Piyasası Kurulu (CMB), bu değişikliğin Türkiye'deki kripto varlık hizmet sağlayıcıları için bir ilk düzenleyici çerçeve oluşturduğunu vurguladı. Ana içerik şunları içermektedir:

1. CMB'yi şifreleme endüstrisi düzenleyici organı olarak belirleyin, ona işletme, denetleme, yaptırım uygulama ve önlem alma yetkisi verin.
2. Yetkisiz olarak şifreleme iş faaliyetleri yürütmek, kullanıcı varlıklarını kötüye kullanmak ve dolandırıcılık gibi eylemler için ceza sorumluluğu belirlenmesi.
3. Ticaret platformunun piyasa manipülasyonu ve güvenlik olaylarını tanımlamak, önlemek, sınırlamak için bir izleme sistemi kurması ve raporlama yapması gerekmektedir.

Şu anda, kapsamlı bir Kripto Varlıklar düzenleme sistemi kurulmamış olsa da, Türkiye'deki mevcut yasalar piyasada belirli kısıtlamalara sahiptir. Bu, merkez bankasının şifreleme kullanarak ödeme yapılmasını yasaklamasını ve Mali Suçları Araştırma Kurumu'nun (MASAK) borsalardan KYC verilerini toplamasını talep ederek kara para aklamayla mücadele önlemlerini sürdürmesini içerir.

Türkiye Hazine Bakanı Mehmet Simsek, daha kapsamlı bir şifreleme düzenleme taslağının nihai değerlendirme aşamasına girdiğini ve şifreleme cüzdanları, Kripto Varlıklar hizmet sağlayıcıları, Kripto Varlıklar saklama şirketleri gibi işletmelere net bir hukuki dayanak sunması beklenildiğini açıkladı.

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği" Detaylı Açıklama

2 Temmuz 2024'te, Türkiye hükümeti resmi olarak 7518 sayılı "Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği" ni kabul etti ve şifreleme varlık hizmet sağlayıcıları (CASP'ler) için operasyonları düzenleyen net bir yasal çerçeve oluşturdu. Bu, Türkiye'nin kripto varlıklar pazarının uyumlu bir döneme girdiğini işaret etmektedir.

çıkarma arka planı

2021'den itibaren Türkiye, kara para aklama riski nedeniyle FATF gri listesini aldı. Bu olumsuz durumdan kurtulmak ve Kripto Varlıklar için vergi politikalarını netleştirmek amacıyla Türkiye, bu alandaki denetimlerini artırdı. Artık Türkiye gri listeden başarıyla çıkarıldı ve yeni düzenleyici çerçeve de yürürlüğe girdi, Kripto Varlıklar piyasasının standartlaşmış gelişimi için bir temel oluşturdu.

Ana İçerik

1. Tüm kripto varlık hizmet sağlayıcıları CMB izni almak zorundadır ve TUBITAK tarafından belirlenen standartlara uymalıdır.
2. Banka ile ilgili faaliyetler, banka düzenleyici ve denetleyici kurum (BDDK) onayını almalıdır.
3. Kripto Varlıklar platformu kurulum şartları:
   • Anonim şirket olarak kurulmuş olup, asgari ödenmiş sermaye 50 milyon Türk Lirasıdır.
   • Tüm hisse senetleri nakit olarak ihraç edilmeli ve kaydedilmelidir.
   • Kurucular ve yöneticiler ilgili yasal düzenlemelere uymalı, ekonomik güç, dürüstlük ve güvenilirlik sahibi olmalıdır.
   • Faaliyet alanı, satın alma, satış, ilk ihraç, dağıtım, tasfiye, devretme ve saklama gibi etkinlikleri içermelidir.

Geçiş ve Temizlik Önlemleri

1. Mevcut operatörler, gerekli belgeleri CMB'ye bir ay içinde sunmak zorundadır, aksi takdirde tasfiye edilmelidir.
2. Geçici işletim platformu 8 Kasım 2024 tarihinden önce resmi izin başvurusu yapmalıdır.
3. 76 borsa geçici izin aldı, 8 yetersiz borsa geri çekilmesi istendi.

Düzenleme ve Cezalandırma

1. Yetkisiz olarak kripto varlık hizmetleriyle uğraşmak, 3 ila 5 yıl hapis cezası ile 5000 ila 10000 gün para cezasıyla karşı karşıya kalacaktır.
2. Delegasyon fonlarının veya varlıkların kötüye kullanımı, en fazla 14 yıl hapis cezası ve büyük para cezasıyla cezalandırılabilir.
3. Dolandırıcılık suçları en fazla 20 yıl hapis cezası ve en fazla 20000 gün para cezası ile cezalandırılabilir.
4. İptal edilen lisansın CASP kaynaklarını yasa dışı kullanmanın cezası en fazla 22 yıl hapis ve 20000 gün para cezasıdır.

Düzenleyici Çerçevenin Etkisi ve Geleceği

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği"nin uygulanması, Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasası üzerinde derin etkiler yaratacaktır:

1. Piyasa güvenini ve istikrarını artırmak: Sıkı düzenleyici standartlar, piyasa şeffaflığını ve sorumluluğunu artırarak haksız davranışları önlemeye yardımcı olur ve piyasanın uzun vadeli istikrarlı gelişimi için bir temel oluşturur.

2. Uygunluk ve standartlaşmayı teşvik etmek: Yeni düzenlemeler, sektörü standartlaştıracak, uyumsuz katılımcıları ortadan kaldıracak ve daha fazla uyumlu işletmenin rekabete katılmasını teşvik edecektir.

3. Uluslararası şirketlerin katılımını sağlamak: Birçok uluslararası ünlü borsa lisans başvurusu yaptı, bu da gelişmiş teknoloji ve hizmetlerin gelmesini bekliyor, piyasa gelişimini teşvik ediyor.

4. Regülasyon Gücünü Artırmak ve Pazar Entegrasyonu: Sıkı regülasyon standartları ve ceza önlemleri, piyasa yasadışı faaliyetlerini temizlemeye yardımcı olur ve daha fazla resmi işletmenin katılımını çekebilir.

5. Pazar Büyüme Potansiyeli: Dünyanın dördüncü en büyük Kripto Varlıklar ticaret ülkesi olarak, Türkiye pazarının yeni düzenlemeler altında yeni büyüme fırsatlarıyla karşılaşması bekleniyor.

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği", Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasasına yeni bir düzen ve standart getirirken, gelecekteki gelişimi için sağlam bir temel oluşturdu. Daha fazla şirketin katılımıyla ve piyasanın giderek olgunlaşmasıyla, Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasasının yeni bir refah dönemine girmesi bekleniyor.